Teraryum Nedir ?

Son yılların gözde uğraşlarından olan teraryum ( ya da özgün söylenişiyle terrarium ) evimizde küçük ama harika bir dünya yaratmanın en etkili yollarından biridir.

Kent nüfusunun bu kadar arttığı günümüzde apartman dairelerine sıkışıp kalan çoğunluğun, kendine küçükte olsa bir ‘doğal alan’ oluşturma çabası içinde olduğu herkesin malumu. Tam da bu noktada hem yeşil özlemi hem de değerli bir boş zaman uğraşı teraryum da bir araya geliyor.

‘Teraryum mikro bir kozmoz yaratmaktır aslında ! Doğanın en ufak haliyle salonumuzda, çalışma masamızda canlandırılmasıdır’

Teraryumlara olan ilginin artmasına paralel olarak, bugün artık yapı marketlerde, çiçekçilerde ve dahi süpermarketlerde, teraryumların pazara çıktığını görebilirsiniz. Çeşitlerden çeşit beğen ! Aslında buralarda, belki de tam istediğiniz gibi bir teraryum bulabilirsiniz. Başka bir alternatif ise kendiniz için teraryum yapmak olabilir.

Teraryum Yapmak?

Yabancı kaynaklarda teraryum gibi mini oluşumlara peri bahçesi ( fairy garden ) de deniyor. Siz de kendi peri bahçenizi, teraryumunuzu yapmak ister misiniz ?

Teraryum yapmak için aşağıdaki adımları takip edin lütfen;

1 – Teraryum için Cam Kap Seçmek

1. Çeşitli Mağazalardan, internetten öncelikle teraryum yapmak istediğiniz cam kabı seçmelisiniz. Uzun, yuvarlak, ağzı şişe gibi dar, bir kapak ile kapatılabilen, bir kısmı açık… Seçeceğimiz kabın açık ya da kapalı olması, sonraki adımda yapacağınız teraryum bitkileri seçiminizi de etkileyecektir. Kapalı kaplarla nem seven bitkilerle tropik orman havası gibi bir atmosfer, açık kaplarla ise kuru ve az su isteyen, çölümsü bir atmosfer oluşturacağız.
2. Teraryum kabı seçmenin bir başka yolu da, doğrudan mutfağa gitmektir ! Kullanmadığınız, dekoratif yönü ağır basan kapları teraryum yapımı için kullanabilirsiniz.

2- Teraryum Bitkileri Seçimi

Bir önceki adımda seçilen cam kaba göre bitki seçimi yapacağız.

1. Kapalı Sistem; Eğer kapaklı bir cam teraryum kabı kullanacaksak, oluşacak yüksek nem ortamına uyumlu bitkiler seçmemiz gerekir. Aşağıda örnekleri verilen bitkiler, kapalı sistem teraryum bitkileri olarak uygundur:
2. Eğrelti otu,
3. Yaprak begonyalar,
4. Fitonya,
5. Hedera (orman ) sarmaşığı,
6. Peperomia türleri

Bu noktada şunu hatırlatmakta fayda var. Denemelerden çekinmeyin. 

Yine kapalı sistemlerde kapak toprağı olarak yani teraryumun en üst katmanında yapay ya da canlı yosunlar veya çimler kullanılır. Bunlar arasında ise;

• Sagina ( Subulata ve procumbens ) türleri,
• Selanginella türleri,
• Norveç yosunu

Kullanılmaktadır.

• Açık sistem; Yarı kapalı yarı açık bir teraryum kabı, çoğu zaman nem oranının düşük olduğu, daha ziyade çöl iklimini andıran bir ortamı da beraberinde getirir. Açık sistem teraryum bitkileri ise şunlardır:
• Havai bitkiler ( Tillandsia vareyeteleri ),
• Kaktüsler,
• Sukulentler ( Etli bitkiler )

Bu tür bitkiler genelde daha fazla hava sirkülasyonu isterler veya fazla nemden hoşlanmazlar.

3 – Teraryum Yapımı: Neler Gerekli?

Teraryum yapımı için gerekli olan iki temel malzeme olan Teraryum kabı ve Teraryum bitkileri önceki maddelerde ele alındı. Şimdi diğer malzemelerden bahsedeceğiz.

• Aktif karbon ( Akvaryumcularda genellikle filtre malzemesi olarak satılır. Kolay bir temin yolu da bir miktar mangal kömürünü ezip kullanmaktır  ); teraryumun temel katmanlarından biridir. Teraryumda birikebilecek toksinler ile ortaya çıkabilecek kokuları absorbe ederek bitkilerinizi korur.
• Nohut büyüklüğünde çakıl taşları; en temel faydası drenaja yardımcı olmalarıdır. Ayrıca dekoratif olarak da keyif verirler. Ara katman olarak farklı şekilde ve büyüklükte taşlar kullanılabilir. Daha küçük taşlar, özellikle açık sistemlerde kapak malzemesi (en üst yüzeyin kaplanması)  olarak kullanılırlar.
• Organik ya da tekstil ürünü yosun (  Norveç yosunu iyi bir alternatif olabilir ); asıl işlevi çakıl ile toprağı ayırmaktır. Farklı renkler ile teraryumu güzel kılar.
• Saksı toprağı; Bitki türüne göre toprağın yapısı farklılaşır. Ayrıca bitkinin büyüklüğüne göre de miktarı değişecektir. Minimum 5- 6 cm kadar toprak tabakası kullanılmalıdır. Havai bitkilerin toprağa ihtiyacı yoktur.
• Çim ya da yosun tabakası, Nemi seven bitkilerde kapak malzemesi olarak kullanılırlar. ( Kaktüs ve sukkulentlerde  kullanmayın… )
• Dekoratif amaçlı objeler; Sizi ifade eden, keyif veren ya da sadece hoşunuza giden malzemelerle teraryumunuzu güzelleştirirsiniz.

Teraryum Bakımı

Işık alan bir pencere önüne veya evin ışık alan bir bölümüne yerleştirilen bir teraryum bitkileri genellikle mutlu olacaklardır. Ancak aşırı ışığın da bitkilerinize zarar vereceğini unutmayın. Özellikle kapalı sistem teraryumlarda! Bu nedenle teraryumlar için yarı gölgeli alanlar en iyisi olacaktır.

Kapalı sistem teraryumlarda sulamayı kaşıkla yapabilirsiniz. Genellikle iki haftada bir sulama yeterli olur. Yine de teraryumunuzun sulama aralığı ve miktarı zamanla net olarak belirlenir. Sulamalarda kabın dibinde su birikimine izin vermeden sulama yapmak çok önemlidir.

Açık sistem teraryumlarda sulamada da azar azar sulama şarttır. Havai bitkileri her hafta 5 dakika kadar su da bekletebilirsiniz.

Unutmayın teraryumların drenaj delikleri bulunmamaktadır ve fazla su bitkilerin çürümesine neden olabilir.